ҶАВОНОН ВА БУНЁДИ ДАВЛАТИ МИЛЛӢ

«Маҳз давлати миллӣ, давлати соҳибистиқлолу озоди демократӣ имконияти таърихӣ фароҳам овард, ки мо андешаи ваҳдати миллиамонро ба вуҷуд орем ва роҳу равиши халқамонро ба сўи оянда муайян созем, андешаи ҷомеъ ва ҷовидонаеро ба вуҷуд орем, ки бунёди онро адолат ташкил дода, мардумро якрўҳу ягона созад, аз арзишҳои асили фарҳангиву маънавии аҷдодамон сарчашма гирад,

имрўзу фардои давлатро бо ҳам пайванд созад ва мавриди қабули аксари афроди ҷомеа бошад. Қобили тазаккур аст, ки давлати демократӣ ва ҳуқуқбунёди Тоҷикистон усулан бояд бо мафҳуми «давлати миллии тоҷикон» ҳамоҳанг бошад ва дар заминаи анъанаҳои милливу фарҳангии тоҷикон ва арзишҳои неку созандаи умумибашарӣ ташаккул ёбад».

Таърихи ташаккули ҷаҳони муосир нишон медиҳад, ки башарият дар тули ҳастии худ шаклҳои гуногуни давлатдориро аз сар гузаронидааст. Миёни онҳо давлати миллӣ яке аз устувортарин низоми давлатдорӣ ва дорои фазои муносиби инкишофи миллат шинохта шудааст. Давлати миллӣ дар асоси арзишҳо, муқаддасот, расму оин, фарҳанг ва сифатҳои хоси миллат бунёд ёфта, соҳибтамаддунии миллатро нишон медиҳад. Дар раванди ҷаҳонишавӣ ва ноустувории сиёсию иқтисодӣ ва иҷтимоию фарҳангии ҷаҳони муосир низоми давлатдории миллӣ муҳимтарин воситаи ҳифзи манфиатҳо, ҳувваият ва арзишҳои миллӣ мебошад. Давлати миллӣ низоми давлатдориест, ки он дар асоси омехтагии шаклҳо ва низомҳои гуногуни давлатдорӣ бо дарназардошти ҳимояи ҳамаҷонибаи манфиатҳои миллӣ, таҳкими давлатдорӣ, нигоҳдошт ва эҳёи арзишҳои миллӣ ҳамчун заминаи давлатсозӣ ва рушди устувору бетаъсири иқтисодию иҷтимоӣ ва фарҳангию сиёсӣ бунёд мегардад. Тавре Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид менамоянд «Соҳиби давлати миллӣ гаштани мо ва таваҷҷўҳи хоса доштан ба низоми давлати миллӣ ҳаргиз маънои маҳдуд кардани ҳуқуқи дигар миллатҳоро надорад. Зеро давлати миллӣ барои мо воситаи ҳифзи фарҳангу забони миллӣ, ваҳдату якпорчагии кишвар, иттиҳоду ҳамдигарфаҳмӣ буда, ба он эҳтиром гузоштан вазифаи ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон мебошад». Миллати тоҷик роҳи бунёди давлати миллиро дар доираи принсипҳои демократӣ, ҳуқуқбунёдӣ, дунявӣ ва иҷтимоӣ пеш гирифт. Асоси давлати миллиро пеш аз ҳама инсондўстӣ, сулҳпарварӣ, ҳамгироӣ, муносибати неки ҳамбастагӣ бо давлатҳои дигар, созандагӣ, бунёдкорӣ, ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои тамоми гурўҳҳои иҷтимоии аҳолӣ ва таъмини зиндагии шоистаю арзанда баҳри онҳо, волоияти қонун, ҳифз ва эҳтироми ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, арҷгузори ба фарҳанги миллӣ ва ҷаҳонӣ ва эҳтиром ба эътиқоди мардум ташкил менамояд. Равандҳо ва бозиҳои сиёсӣ, ҳамзамон бархурди манфиатҳои геополитикию стратегии давлатҳои абарқудрат нишон медиҳанд, ки зери ниқоби демократия, дин ва «дастгирӣ»-и башардўстона манфиатҳои миллӣ, ҳувияту фарҳанг ва таъриху ҳастии бисёре аз миллату давлатҳо зери по карда мешаванд.

Тибқи Конститутсияи кишвар Тоҷикистон давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона мебошад. Вобаста ба ин, низоми давлатдории кишвар дар шакли демократӣ бунёд гардидааст ва халқ сарчашмаи асосии ҳокимият баромад менамояд. Аммо дар аксари ҳолатҳо аз ҷониби насли ҷавони кишвар бисёре аз паҳлуҳои демократия, ки созгор ба арзишҳо ва манфиатҳои миллии мо нестанд қабулу тарѓиб мегардад ва дар зери мафҳуми демократия озодии мутлақ фаҳмида мешавад. Дар ин замина мо бояд демократияи миллиро ба ҷавонон омўзем ва тарѓиб намоем. Демократияи умумиҷаҳонӣ ва ё ба қавле Ѓарбӣ на дар ҳама самтҳо ва паҳлуҳо ба урфу одат, расму оин, фарҳанг ва ҳуввияти миллии мо созгор аст, ки метавонад дар оянда дар таҳкими Истиқлолияти давлатӣ хатар эҷод намоянд. Агар ба маънои маҷозияш гўем, бешазоре, ки фазояш барои гургону шаѓолон мувофиқ аст, ин маънои онро надорад, ки фазои он бешазор барои шерон низ мувофиқ бошад. Аз ин рў, мо бояд демократияи миллии худро дошта бошем. Дар раванди ҷаҳонишавӣ, меъёрҳои ахлоқи миллӣ, ки яке аз восита ва рукнҳои таъмини субот ва ваҳдат дар ҷомеа маҳсуб меёбанд, бо дарназардошти он, ки иҷроишашон ихтиёрӣ мебошад, дар аксари ҳолатҳо аз ҷониби ҷомеа, махсусан ҷавонон риоя намегарданд. Дар ин ҳолат эҳтиёҷ ба чораи маҷбурсозии қонунӣ зиёд мегардад ва меъёрҳои ахлоқӣ ба меъёрҳои ҳуқуқӣ табдил дода шуда, дар қонунгузорӣ ҷой дода мешаванд ва иҷроишашон ҳатмӣ мегардад. Мисол эҳтироми волидайн, дастгирии онҳо дар пиронсолӣ, таъмини фарзанд то сини балоѓат ва ѓ. Вобаста ба ин, ба андешаи ман ҷиҳати таъмини абадияти пойдории сулҳу ваҳдат, ки яке аз рукнҳои асосии ҳастии давлату миллат ва озодиву истиқлоли он маҳсуб меёбад мо бояд аз ҷузъиётҳо хурдтарини ахлоқи миллӣ оѓоз намуда, то бузургтарин дар пойдориву ҷовидонии миллат ва давлат омўзем. Ҳар як ҷузъиёти ахлоқи миллӣ дар таъмини амнияти миллӣ ҷойгоҳи худро дорад. Тавре Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид менамоянд: «Мо имрўз дар марҳалаи такомули давлати миллии худ қарор дорем. Дар ин давраи тақдирсоз осори гузаштагони маъруфи халқи тоҷик ва тамаддуни оламшумули он дар тақвияти раванди ташаккули андеша ва худогоҳиву худшиносии миллӣ, таҳкими асосҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва заминаи давлати соҳибистиқлоли Тоҷикистон нерўи бузург ва созанда мебошанд.

Андешаҳои бузургони миллат дар ҳар давру замон, бахусус дар даврони ташаккули рўҳи озодиву истиқлолхоҳӣ доираҳои васеи мардумро фаро гирифта, ҷавҳари худшиносӣ ва худогоҳиро дар худ таҷассум намудаанд. Муҳимтарин ҳадафи онҳо эҳёи асолати таърихиву фарҳангӣ, шукўҳу азамати давлатдории аҷдодӣ ва бунёди низоми адолатпеша буда, ин афкору ѓояҳо тадриҷан ба нерўи бонуфузи ѓоявӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангиву маънавӣ табдил ёфтаанд». Дар ин замина ба андешаи мо анҷом додани чунин корҳо миёни ҷавонон аз манфиат холӣ нест:

Бунёди давлати миллӣ фарогири тамоми орзую ормонҳои миллату давлат ва мардуми шарафманди Тоҷикистон буда, манфиатҳои тамоми сокинони кишварро дар худ инъикос менамояд. Дар мархилаи бунёди давлати миллӣ аз мардуми Тоҷикистон, махсусан ҷавонон танҳо сатҳи баланди ҳушёрӣ ва зиракии сиёсӣ, арҷгузорӣ ба арзишҳо ва дастовардҳои миллӣ, ҳифзи сулҳу ваҳдати миллӣ, эҳтиром ба ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, таъмини волоияти қонун ва илмдўстию фарҳангсолорӣ, аз бар намудани касбу ихтисосҳои замонавӣ ва техникаю технологияҳои иттилоотию забонҳои хориҷӣ талаб карда мешавад. Дар тўли солҳои соҳибистиқлолӣ исбот гардид, ки ин сиёсат ва ин роҳи пешгирифтаи давлату Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон комилан дуруст буда, танҳо манфиати мардумро ҳимоя менамояд ва ҳадафи ниҳоии он таъмини зиндагии шоистаю арзанда барои тамоми сокинони кишвар мебошад. Роҳи ояндаи ин сиёсат сохтани давлати ҳамаҷониба рушд кардаи миллӣ мебошад, ки аз мо ҷавонон муттаҳидӣ ва ягонагиро дар зери ин сиёсат ва Парчами миллӣ талаб менамояд. Бо таъкиди ин нуқта Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон давлати миллии соҳибистиқлолро саодати бузург барои мо ҷавонон медонанд. «Ба саодати наслҳои имрўзу оянда мо соҳиби давлати миллие мебошем, ки дар он ваҳдату ягонагӣ ва сулҳу субот побарҷост. Маҳз дар ин давра мо имкони таърихӣ пайдо кардем, ки ба воситаи андешаи ваҳдати миллӣ ҳамчун василаи ифодакунандаи фикру ақидаи аксарияти сокинони кишвар пояҳои давлатдориамонро мустаҳкам карда, барои таъмини зиндагии шоистаи мардум нақшаҳои созандаву бузургро тарҳрезӣ намоем, мушкилоти зиндагии имрўзаро ҳал кунем, шабу рўз заҳмат кашида, Ватанамонро обод гардонем ва ба наслҳои оянда як мулки ободу давлати пешрафтаро ба мерос гузорем»