|
|
Пажуҳиш
|
|
ГУЛШАНӢ ВА РУШДИ НАСРИ АДАБӢ-ИЛМӢ ДАР ОҒОЗИ САДАИ XX
Мусаллам аст, ки асари «Таърихи ҳумоюн»-и Муҳаммадсодиқхоҷаи Гулшанӣ дар таърихи тамаддуни халқи тоҷик нақши муайянеро доро буда, Аз осори мансур маҳсуб меёбад ва он дар таърихи соли 1910, дар арафаи 25-умин солгарди ба тахт нишастани амир Абдулаҳадхон таълиф шудааст. Муаллиф дар асараш бештар ба баёни масъалаҳои зерин диққат додааст: мавзеи ҷойгиршавии иёлат (вилоятҳо) дар нисбати шаҳри Бухоро, миқдори аҳолии онҳо, масофаи роҳ аз маркази вилоятҳо то шаҳри Бухоро, маҳсулоти асосие, ки дар ин ё он вилоят истеҳсол мегардад, зикри қавмҳое, ки дар ин ё он вилоят зиндагӣ мекунанд ва машғулияту касбу кори онҳо, миқдори масҷидҳову мактабҳо, талабаҳо, ҳаммомҳо, мазорҳо, урфу одати сокинони ин ё он вилоят, боигариҳои табиии ин ё он вилоят, аз кадом ноҳияҳо иборат будани онҳо, вазъи обу ҳавои ҳар як вилоят, миқдори наҳру дарё ва ҷӯйҳо ва ғ. Аз маълумоте, ки дар асар гирд оварда шудааст, бармеояд, ки «Таърихи ҳумоюн»-и Гулшанӣ барои омӯхтани таъриху ҷуғрофиёи иқтисодии нимаи дуюми қарни XIX ва ибтидои асри XX-и Бухорои Шариф, ки Тоҷикистони кунунӣ низ ба он дохил мегардид, аз ҳар ҷиҳат сарчашмаи муҳимму пурарзиш ҳисоб меёбад. Мундариҷаи ин асарро муқаддима, қасида бар васфи амир Абдулаҳад ва 8 мақола фаро мегирад: «Мақолаи аввал, дар зикри иёлати Бухоро, мақолаи дуюм, дар зикри иёлати васеаиМиёнкол, мақолаи сеюм дар зикри иёлате аз тавобеи Бухорои Шариф, ки он иёлати Лаби об аст, мақолаи чаҳорум дар байни иёлати вилояти Қаршӣ, ки онро дар кутуби салаф шаҳри Нахшаб ва шаҳри Насаф низ мехонанд, мақолаи панҷум, зикри иёлати Кеш-ал-машҳур ба Шаҳрисабз, иёлати шашум дар иёлатҳои Бухорои Шариф иёлати Ҳисори Шодмон аст, мақолаи иёлати ҳафтум аз иёлоти Бухорои Шариф иёлати Хатлон аст, иёлати ҳаштум аз иёлати Бухоро иёлати Қаротегин аст, мақолаи нуҳум зикри иёлати Қалъаи Хум, яъне Дарвоз.
|
|
|
Пажуҳиш
|
|
ЗАБОНИ МИЛЛӢ - ОМИЛИ ХУДШИНОСӢ
(Дар партави Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон)
Бас буридандат забону бас шикастандат миён,
Боз гӯё, боз пӯё, боз поё мондаӣ…
Миллати садпораи ман ҳамчу оҳанпораҳо,
Ҷӯш хур бо ҳам, ки андар вартае вомондаӣ…
(Лоиқ)
|
|
Пажуҳиш
|
|
САТҲИ ВОЛОИ ТАҲСИЛ
– КАФОЛАТИ ПЕШРАФТИ ҶОМЕА
(Натоиҷ аз таҳқиқи мавридӣ)
(Дар партави Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон)
«Вазъи феълии илми кишвар тақозо менамояд, ки ҷиҳати ба равандҳои ҷаҳони имрӯза мутобиқ намудан ва тибқи талаботи замони муосир ба роҳ мондани фаъолияти муассисаҳои илмӣ ва таҳсилоти олӣ тадбирҳои муассир андешида шаванд» [1].
Миллати сарбаланди тоҷик аз замонҳои дури таърих дар низоми мактабу маориф таҷриба андӯхтаву то кунун ин таҷрибаи ниёгонро бо иловаи дастовардҳои замони муосир дар соҳаи фановариҳо идома дода истодааст. Маҳз эҳсоси баланди ҳамин рисолатдорӣ ҳаст, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми навбатии хеш ба Маҷлиси олии кишвар бо ишора ба аҳамияти калидии соҳаи мактабу маориф дар низоми давлатдорӣ чунин иброз доштанд: «Мо мактабро ба ҳайси боргоҳи илму дониш, саводу маърифат ва омӯзгорро чун шахси мафкурасозу тарбиятгари насли наврас эътироф карда, ба онҳо арҷу эҳтиром гузоштанро аз ҷумлаи масъалаҳои муҳимтарин медонем» [1].
Ҳамчунин дар идомаи ишора ба ҳамин мазмун Пешвои миллат изҳор доштанд: «Зеро агар мактаб ва омӯзгор набошад, сатҳи маърифатнокии мардум паст мегардад, миллат бесавод мемонад, ҷомеа ба ҷаҳолат гирифтор мешавад ва дар натиҷа оромиву сулҳу субот, амнияту осоиш ва муҳимтар аз ҳама, рушди давлат сахт халалдор мегардад» [1].
|
|
|
Пажуҳиш
|
|
ОМИЛҲОИ ГАРАВИШИ НАВРАСОН БА ҲАРАКАТҲОИ ҒАЙРИҚОНУНӢ
Яке аз масъалаҳои муҳими соҳаи маориф пешгирии гаравиши наврасон ба ҳаракатҳои гуногуни ғайгиқонунӣ ба ҳисоб меравад. Барои муайян намудани омилҳои иҷтимоӣ-психологӣ ва педагогии ин падидаи номатлуб ба мо зарур аст, ки хусусиятҳои синнусолии гурӯҳи наврасонро дида бароем.
Синни наврасӣ (11-16 солагӣ) – ин давраи гузариш, тағйирёбию фаъолшавии организм, синни пурҷӯшу хурӯш, кунҷкобии ақл, кӯшиши донистани сирру асрори зиндагии калонсолон ва ба онҳо монанд шудан, инчунин дар муносибатҳои ҷамъиятии ҳамсолон “Ман”-и худро муаррифӣ кардан мебошад. Дар ин синну сол тафаккур бештар мустақилу фаъол ва соҳиби хусусияти эҷодӣ мешавад. Онҳо ҳаракат менамоянд, ки ҳарчи тезтар аз калонсолон мустақилиятро ба даст оранд.
Хусусиятҳои синни наврасӣ аз инҳо иборатанд:
- суръати гуногунии инкишофи психикӣ ва ҷисмӣ;
- пайдо шудани ҳисси калонсолӣ (бештар дар шавқу ҳавас, камолоти ақлӣ, дараҷаи мустақилӣ ва ғайра ба мушоҳида мерасанд);
- номутаносибии ботинӣ ва тағйироти ҷузъӣ дар психика, ки наврас метавонад дар баъзе муносибатҳо ҳамчун калонсол, дар баъзеи дигарашон ҳамчун кӯдак баромад кунад;
- балоғати иҷтимоӣ ва ҷисмӣ якзайл сурат намегирад (ҷисми наврас хеле тез инкишоф меёбад ва ҳаҷми дил калон мешавад ва ғ), аммо, тараққиёти зеҳнӣ нисбатан сустар.
Хусусияти фарқкунандаи ин давра дар он аст, ки наврасон ҳоло на шахси баркамоланду на хурдсол (ноболиғ). Онҳо дар зинаи гузариш (аз синни кӯдакӣ ба колонсолӣ) буда, тағйироти куллии анатомию физиологӣ, психологӣ ва биологиро аз сар мегузаронанд.
|
|
Пажуҳиш
|
|
СЕМАНТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ДИПЛОМАТИЧЕСКИХ ТЕРМИНОВ В ТАДЖИКСКОМ И АНГЛИЙСКОМ ЯЗЫКАХ
В лингвистике определение значения слова занимает особое место. Это крайне важный компонент в лингвистике, так как это сфера науки, по сути, занимается основой языка, речи и письменности – всесторонним анализом главного компонента языка - слова. Этот раздел лингвистики называется семасиологией или же семантикой.
Относительно этих феноменов в лингвистике имеются разные мнения в научных источниках. Некоторые думают или же считают, что семасиология и семантика это один и тот же феномен, которое выполняет абсолютно идентичную функцию – лексическим значением слова в языке. Другие же придерживаются о дифференцированности этих понятий, утверждая, что есть пути различия в методах изучения слова.
Под семантикой понимается лексико-грамматическое значение слова, позволяющее отнести его к одному из разрядов и в соответствии с классификацией Н.В. Арнольд или классов по классификации Н.А. Соболевой.
Богатый арсенал лексических единиц, обозначающих дипломатическую лексику представлена ряд лексико-семантических групп (ЛСГ) разнообразных по своему составу.
|
|
|
|
|
|
|
Страница 9 из 32 |
